Τη Δευτέρα με δελτίο τύπου το Υπουργείο Υγείας ενημέρωνε για την καμπάνια που ξεκινά σε σχέση με την  εθνική δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας με τίτλο «Για τα παιδιά, γινόμαστε ασπίδα».

Σκοπός της καμπάνιας είναι να ξεδιπλώσει μέσα από απλές, καθημερινές δραστηριότητες των παιδιών, τις επιπτώσεις που έχουν στην υγεία τους η μη ισορροπημένη διατροφή και η έλλειψη άσκησης. Το βίντεο της καμπάνιας αναδεικνύει τη σημασία της σωστής διατροφής και την ανάγκη συστηματικής άσκησης, χωρίς τα οποία τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να οδηγηθούν στην παιδική παχυσαρκία.

Με την εκστρατεία ενημέρωσης της Εθνικής Δράσης κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας 2024-2026, το υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με την UNICEF, δεσμεύεται να συμβάλλει στη μείωση της παιδικής παχυσαρκίας μέχρι το 2025, μέσω της προώθησης της υγιεινών προτύπων ζωής (διατροφή, σωματική άσκηση κ.α.), ενώ παράλληλα περιλαμβάνει εθνικούς στόχους για τα παιδιά όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγεία, την κοινωνική προστασία, τη δικαιοσύνη και την απασχόληση των νέων.

Η Εθνική Δράση για την αντιμετώπιση της Παιδικής Παχυσαρκίας είναι το πρώτο ολοκληρωμένο πρόγραμμα που υλοποιείται στην Ελλάδα και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 0-17 ετών, παρέχοντας πολύτιμη βοήθεια σε αυτά και τις οικογένειές τους σε όλα τα επίπεδα όπως, ενδεικτικά, δωρεάν πρόσβαση σε διατροφολόγους, παρακολούθηση από γιατρούς, συμβουλές προς εκπαιδευτικούς, δωρεάν πρόσβαση σε αθλητικές δραστηριότητες.

Η Δράση υλοποιείται από το Υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με τη UNICEF και με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών, δασκάλων και καθηγητών, διάσημων μαγείρων, γονέων και παιδιών, αθλητικών σωματείων και των τοπικών φορέων και κοινοτήτων, με τη χρηματοδότηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0. και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Next GenerationEU.

Η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, δήλωσε:

«Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας της εποχής μας, με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία των παιδιών μας. Τα στοιχεία που καταγράφονται είναι ανησυχητικά καθώς, η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό (37,5%) υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (2-14 ετών) στην Ευρώπη, με τα περισσότερα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά να είναι στις ηλικίες 5 έως 7 ετών (43%).

Σε συνεργασία με τη UNICEF, έχουμε αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την πρόληψη και καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας. Γινόμαστε ασπίδα για τα παιδιά μας, παρέχοντας σε αυτά και τις οικογένειες τους τα εργαλεία που χρειάζονται για να υιοθετήσουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Στόχος μας είναι όχι απλώς ο έγκαιρος εντοπισμός της παιδικής παχυσαρκίας αλλά η πρόληψη των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν σε αυτήν. Το πρόγραμμα έχει ήδη ξεκινήσει να υλοποιείται πιλοτικά σε 60 σχολεία της χώρας και από το νέο σχολικό έτος θα εφαρμοστεί καθολικά, σε εθνικό επίπεδο, ενώ το φθινόπωρο ξεκινά και αντίστοιχο πρόγραμμα για τους ενήλικες που περιλαμβάνει δωρεάν πρόσβαση σε διατροφολόγους ακόμα και εξ αποστάσεως».

Ο Διπλωματικός Εκπρόσωπος του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για το Παιδί (UNICEF) στην Ελλάδα, Δρ. Γασάν Χαλίλ, δήλωσε:

«Η παγκόσμια ανταπόκριση και εξειδίκευση της UNICEF στον τομέα της παιδικής διατροφής, προσμετρά 75 και πλέον χρόνια. Η παιδική παχυσαρκία, βασικός παράγοντας κινδύνου για δεκάδες ασθένειες στην παιδική και ενήλικη ζωή ενός ανθρώπου, έχει εξελιχθεί πλέον σε μείζον ζήτημα δημόσιας υγείας σε πληθώρα κρατών ανά την υφήλιο. Είμαστε υπερήφανοι που υποστηρίζουμε το έργο του Υπουργείου Υγείας και του ελληνικού κράτους, μαζί με τους εταίρους υλοποίησης του προγράμματος, για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της παιδικής παχυσαρκίας μέσω σειράς στοχευμένων παρεμβάσεων σε όλη τη χώρα, που προσβλέπουν τόσο στην πρόληψη όσο και στην καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας. Στόχος μας, κάθε παιδί να μπορεί να απολαμβάνει μια υγιή παιδική ηλικία και να του δοθούν ισάξιες ευκαιρίες για να “χτίσει” ένα υγιές μέλλον».

Ωστόσο με ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων εκφράζει τις ενστάσεις της στο εθνικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Η ανακοίνωσή της αναφέρει:

Ανακοίνωση σχετικά με την Αξιολόγηση και τις Προτάσεις για το Πρόγραμμα Καταπολέμησης της Παιδικής Παχυσαρκίας «Για τα παιδιά, γινόμαστε ασπίδα»

Με μεγάλη ανησυχία και ενδιαφέρον, διαβάσαμε και προσπαθήσαμε να αναλύσουμε το πρόγραμμα «Για τα παιδιά, γινόμαστε ασπίδα», που έχει ξεκινήσει το Υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με τη UNICEF, για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα. Παρά τις καλές προθέσεις και την πρωτοβουλία, το πρόγραμμα παρουσιάζει μεγάλες αδυναμίες και ελλείψεις, που θέτουν κάτω από σοβαρή αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητά του.
Βασικές Αδυναμίες του Προγράμματος:

Έλλειψη ολοκληρωμένης ιατρικής προσέγγισης: Ένα από τα σημαντικότερα σημεία της αδυναμίας του προγράμματος είναι ότι το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει την ενεργή συμμετοχή των παιδιάτρων αλλά και άλλων ιατρικών ειδικοτήτων πχ παιδο-ενδοκρινολόγων, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη διάγνωση, παρακολούθηση και θεραπεία της παιδικής παχυσαρκίας. Θέλουμε να υπενθυμίσουμε στο Υπουργείο Υγείας ότι ο Παιδίατρος στην χώρα μας παρακολουθεί πάνω από το 70% των παιδιών και είναι ο επαγγελματίας υγείας που οι γονείς εμπιστεύονται και συμβουλεύονται για την υγεία των παιδιών τους.

Ελλιπής συμμετοχή των γονέων: Η εκπαίδευση και ενεργή συμμετοχή των γονέων δεν έχουν επαρκή έμφαση, κάτι που είναι κρίσιμο για την επιτυχία του προγράμματος μακροπρόθεσμα. Η εμπειρία από επιτυχημένα προγράμματα, όπως το “Shape Up Somerville”1 στις ΗΠΑ, δείχνει ότι η εκπαίδευση και η εμπλοκή των γονέων είναι κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία στην αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας.

Έλλειψη συνεχούς παρακολούθησης και αξιολόγησης: Πουθενά δεν αναφέρεται και δεν φαίνεται να υπάρχει σαφής μηχανισμός για τη συνεχή παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου των παιδιών. Η συνεχής παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου των παιδιών είναι απαραίτητη για την επιτυχία οποιουδήποτε προγράμματος. Στα επιτυχημένα προγράμματα, όπως το “MEND” (Mind, Exercise, Nutrition…Do it!)2 στο Ηνωμένο Βασίλειο, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας, επιτρέποντας την προσαρμογή των παρεμβάσεων ανάλογα με την πρόοδο των παιδιών.

Περιορισμένη εστίαση στην αλλαγή πολιτικής και κοινωνικών παραγόντων: Η παιδική παχυσαρκία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με αλλαγές στη διατροφή και την άσκηση. Απαιτούνται ευρύτερες αλλαγές στην πολιτική και στις κοινωνικές δομές. Προγράμματα όπως το “EPODE” (Ensemble Prévenons l’Obésité Des Enfants)3 στη Γαλλία, έχουν επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα επειδή ενσωματώνουν αλλαγές σε επίπεδο πολιτικής και κοινωνίας, κάτι το οποίο δεν προβλέπει το ανακοινωθέν πρόγραμμα, ούτε από κάπου διαφαίνεται.

Η παχυσαρκία αποτελεί χρόνιο ιατρικό νόσημα και έτσι αναφέρεται και ταξινομείται από όλους τους επιστημονικούς φορείς, μεταξύ αυτών και ο ΠΟΥ.
Με την ιδιότητα που μας δίνει το καταστατικό μας, καθώς και η καθημερινή μας ενασχόληση με τις οικογένειες και τα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά, εκφράζουμε την ανησυχία μας ότι, για άλλη μια φορά, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ανακοινώσεις και προγράμματα που ενδέχεται να μην έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ως εκ τούτου, θέτουμε τις παρακάτω ερωτήσεις προς το Υπουργείο Υγείας και αναμένουμε τις απαντήσεις του, καθώς θεωρούμε ότι είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων κάθε σοβαρού προγράμματος, που αποσκοπεί στην ουσιαστική μείωση της παιδικής παχυσαρκίας στη χώρα μας.

Συγκεκριμένες Ερωτήσεις προς το Υπουργείο Υγείας για λόγους διαφάνειας, ορθής αξιοποίησης πόρων και αποτελεσματικότητας του προγράμματος:

1. Επειδή δεν αναφέρονται, ποιοι είναι οι ποσοτικοί στόχοι του προγράμματος για τη μείωση της παιδικής παχυσαρκίας μέχρι το 2025;

Ποιες είναι οι αναμενόμενες ποσοστιαίες μειώσεις στην παιδική παχυσαρκία και στα υπέρβαρα παιδιά μέχρι το 2025;

2. Υπάρχουν συγκεκριμένοι δείκτες ή κριτήρια αξιολόγησης που θα χρησιμοποιηθούν για να παρακολουθείται η αποτελεσματικότητα του προγράμματος;

Θα κρατηθούν δεδομένα για τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά και αν ναι ποια θα είναι η διαδικασία για τη συλλογή και την ανάλυση των δεδομένων αυτών;

3. Προβλέπεται από το πρόγραμμα ανίχνευση-διάγνωση, παρακολούθηση και θεραπεία των ήδη υπέρβαρων/παχύσαρκων παιδιών; Αν ναι υπάρχει σχέδιο για την ενεργή συμμετοχή των παιδιάτρων και άλλων ειδικοτήτων; Αν όχι, ποιος θα είναι υπεύθυνος για αυτές τις εξαιρετικά σημαντικές παραμέτρους;

4. Ποιες στρατηγικές έχουν σχεδιαστεί για την εκπαίδευση και την ενεργή συμμετοχή των γονέων;

5. Πότε θα έχετε αποτελέσματα για την πρόοδο της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος στα 60 σχολεία; Δεν πρέπει να μας ανακοινωθούν;

6. Προβλέπεται και ποια είναι η στρατηγική για τη συνεχή παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος;

7. Πώς θα αντιμετωπιστούν οι κοινωνικοί και πολιτικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην παιδική παχυσαρκία;

8. Ποιο είναι το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί για το πρόγραμμα και πώς κατανέμονται οι πόροι μεταξύ των διαφόρων δραστηριοτήτων και εξυπηρετούντων του προγράμματος;

9. Προβλέπεται να συνεργαστεί το Υπουργείο Υγείας με άλλους φορείς και οργανισμούς για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος; Αν ναι πως και με ποιους;

Ο Πρόεδρος
Κων/νος Ι. Νταλούκας

Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Ιωάννης Ρϊτσας